40,4559$% 0.1
47,5096€% -0.09
54,9297£% 0.32
4.438,67%-0,43
฿%
Ξ%
Türkiye’de yaşlı nüfus artışı demografik eşiği geçti
Türkiye, küresel yaşlanma eğilimiyle paralel bir şekilde 2023 yılında önemli bir demografik dönüşüme tanıklık etti. TÜİK verilerine göre, yaşlı nüfusun toplam nüfusa oranı 2023’te ilk kez %10’un üzerine çıkarak %10,2’ye ulaştı, 2024’te ise bu oran %10,6’ya yükseldi. Uzmanlar bu artışın önümüzdeki yıllarda da süreceğini öngörüyor.
Kadınlar daha uzun yaşıyor ama sağlıksız
Türkiye’de doğumda beklenen yaşam süresi kadınlar için 80 yıl, erkekler için 74,7 yıl. Ancak sağlıklı yaşam süresi kadınlarda 56,3 yıla düşerken, erkeklerde 59 yıl. 65 yaş sonrası sağlıklı yaşam süresi ise kadınlar için 5,6 yıl, erkekler için 6,9 yıl olarak ölçülüyor. Kadınlar daha uzun yaşıyor fakat sağlık sorunlarıyla daha çok karşılaşıyor.
Yaşlı kadınların sağlık durumu ve obezite oranları dikkat çekiyor
Yaşlı kadınların yalnızca %16,5’i kendi sağlık durumunu “iyi” olarak değerlendirirken, bu oran erkeklerde %27,5. 2022 verilerine göre yaşlı kadınlardaki obezite oranı %36,4 iken, erkeklerde bu oran %18,3. Bu veriler, yaşlı kadınların daha kırılgan bir sağlık yapısına sahip olduğunu gösteriyor.
Yoksulluk yaşlı kadınları daha çok etkiliyor
TÜİK’in 2023 verilerine göre, yaşlı kadınların yoksulluk oranı %22,4, yaşlı erkeklerde ise %20,7. 2024’te yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altındaki yaşlı kadınların oranı %24,2; erkeklerde %22,3. Yaşlı kadınların eğitim ve çalışma hayatında daha az yer alması, kayıt dışı istihdam ve bakım yükümlülükleri bu tabloyu derinleştiriyor.
Kadınlar yaşlılıkta yalnız kalıyor, destek ihtiyacı artıyor
2024 verilerine göre, yaşlı kadınların %45,7’si eşini kaybetmiş durumda. Bu oran erkeklerde yalnızca %10,8. Ayrıca, tek başına yaşayan yaşlıların %74’ünü kadınlar oluşturuyor. Günlük yaşam aktiviteleri konusunda erkekler kadınlara kıyasla daha bağımsız: Banyo, alışveriş ve parasal işler gibi alanlarda kadınlar daha fazla yardıma ihtiyaç duyuyor.
Evde bakım ve sosyal destek hizmetlerine acil ihtiyaç var
Evde bakım desteğine ihtiyaç duyan 65 yaş ve üzeri bireylerin oranı 2023’te %16,4 oldu. Bu oran yaşlı erkeklerde %12,3, kadınlarda ise %19,6’ya kadar çıkıyor. Yaşlı kadınlara yönelik bakım ve destek hizmetlerinin yaygınlaştırılması gerekliliği açıkça görülüyor.
Yaşlılar torun bakımında da aktif
2023 verilerine göre büyükannelerin %68’i, büyükbabaların ise %59,1’i torunlarına her gün bakıyor. Özellikle kadınlar için torun bakımı, karşılıksız bir emek yüküne dönüşmüş durumda.
Politika çağrısı: Bağımsız ve onurlu yaşlanma hakkı için harekete geçilmeli
Dr. Gülçin Con Wright tarafından CEİDizler Projesi kapsamında hazırlanan “Yaşlılık ve Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Haritalama ve İzleme Çalışması”na göre, yaşlılık tek tip bir deneyim değil. Uzmanlar, yaşlı bireylerin kendi yaşamlarının öznesi haline gelmesini sağlayacak, bağımsız yaşamı destekleyen ve toplumsal cinsiyet eşitliğini gözeten sosyal politikaların geliştirilmesi gerektiğini vurguluyor.
Bu politikaların başta yerel yönetimler olmak üzere, hükümet düzeyinde sivil toplum kuruluşlarının katkısıyla hayata geçirilmesi zorunluluğu açıkça ortaya konuluyor.
Açıklamanın tamamını okumak için tıklayın.
Suriye’de Sağlık Krizi Derinleşiyor
